Χριστός Παντοκράτωρ - Christ Pantokrator

                               22x30cm - 8,5x11,8inch
                               Egg tempera and gold leaf on background 22K

Γ΄ Κυριακή των Νηστειών - της Σταυροπροσκυνήσεως/ 3rd Sunday of Great Lent, Veneration of the Cross

                               30X45cm - 11,8X17,7inch.
                                Egg tempera.

+ Η άσκηση των αρετών δεν είναι εύκολη υπόθεση. Πέρα από την προσωπική ισχυρή θέληση, είναι απαραίτητη και η αγιαστική δύναμη της Εκκλησίας μας. Έτσι οι άγιοι Πατέρες όρισαν, καταμεσής της αγίας Τεσσαρακοστής να προσκυνείται ο Τίμιος Σταυρός του Κυρίου, για να λαμβάνουμε οι πιστοί από αυτόν χάρη και δύναμη για να συνεχίσουμε με σθένος τον πνευματικό μας αγώνα.

Ο Σταυρός του Χριστού είναι το καύχημα της Εκκλησίας μας και το αήττητο όπλο κατά των δυνάμεων του κακού. Πάνω σε αυτόν συντρίφτηκε το κράτος του διαβόλου και εκμηδενίστηκε η δύναμή του. Από αυτόν πήγασε η απολύτρωση και η αθανασία στο ανθρώπινο γένος. Η Εκκλησία μας ψάλλει θριαμβευτικά: «Κύριε όπλον κατά του διαβόλου τον Σταυρόν Σου ημίν δέδωκας , φρίττει γαρ και τρέμει, μη φέρων καθοράν αυτού την δύναμιν » και «Νυν εμφανιζόμενος ο Σταυρός, δύναμιν παρέχη εν τω μέσω των νηστειών, τοις το θείον σκάμμα, ανύουσι προθύμως ΄ αυτόν μετ ' ευάβείας , κατασπαζόμεθα ».

Από φονικό και έχθιστο μέσον εκτέλεσης κακούργων μεταβλήθηκε σε μέσον αγιασμού και νοητή ασπίδα προστασίας από τις επιβουλές του Εωσφόρου και των σκοτεινών πεσόντων αγγέλων του. Άλλοι τον παρομοιάζουν με ισχυρό κυματοθραύστη κατά των κλυδωνισμών της ζωής, που προκαλεί το κακό και η αμαρτία. Η σωματική κόπωση της νηστείας και η ψυχική νωχέλεια του πνευματικού αγώνα είναι δυο βασικοί παράγοντες, οι οποίοι μπορούν να αναστείλουν τη νηπτική πορεία του πιστού. Η αγιαστική δύναμη του Σταυρού είναι το αντίδοτο σ' αυτή την κατάσταση.

Ο Σταυρός του Χριστού, εκτός από θείο σύμβολο της Εκκλησίας μας, έχει και ηθική σημασία για τον κάθε πιστό. Όπως ο Κύριος έφερε το δικό Του Σταυρό στο Γολγοθά, φορτωμένος τις ανομίες ολοκλήρου του ανθρωπίνου γένους, έτσι και ο πιστός του Χριστού, φέρει αυτός τον προσωπικό του σταυρό, τον αγώνα για σωτηρία και τελείωση. Ο δρόμος για τη σωτηρία είναι πραγματικός Γολγοθάς και απαιτεί αυταπάρνηση σε όσους τον ανεβαίνουν. Το βεβαίωσε ο Κύριος: « όστις θέλει οπίσω μου ακολουθείν , απαρνησάσθω ευατόν και αράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθήτω μοι » (Μαρκ.8,34). Η αγία περίοδος του Τριωδίου είναι κατ' εξοχήν σταυρική πορεία και νοητή σταύρωση των παθών μας.

Γι' αυτό η αγία μας Εκκλησία αφιέρωσε την Κυριακή αυτή στην προσκύνηση του Τιμίου Σταυρού. Οι πιστοί αντλώντας χάρη από αυτόν, δυναμωμένοι πια και ανανεωμένοι, αντιπαρερχόμαστε τα εμπόδια που στήνει ο πονηρός και βαδίζουμε την ουρανοδρόμο ατραπό με οδηγό τη χαρά και τη λαχτάρα να συναντήσουμε τον αναστάντα Κύριό μας Ιησού Χριστό την αγία και λαμπροφόρο η ημέρα της εγέρσεώς Του.
-----------------------------------------
+ The Third Sunday of Lent is that of the Veneration of the Cross. The cross stands in the midst of the church in the middle of the lenten season not merely to remind men of Christ’s redemption and to keep before them the goal of their efforts, but also to be venerated as that reality by which man must live to be saved. “He who does not take up his cross and follow me is not worthy of me” (Mt.10:38). For in the Cross of Christ Crucified lies both “the power of God and the wisdom of God” for those being saved (1 Cor.1:24).

The commemoration and ceremonies of the Third Sunday of Lent are closely parallel to the feasts of the Veneration of the Cross (September 14) and the Procession of the Cross (August 1). Not only does the Sunday of the Holy Cross prepare us for commemoration of the Crucifixion, but it also reminds us that the whole of Lent is a period when we are crucified with Christ.
As we have “crucified the flesh with its passions and desires” (Galatians 5:24), and will have mortified ourselves during these forty days of the Fast, the precious and life-giving Cross is now placed before us to refresh our souls and encourage us who may be filled with a sense of bitterness, resentment, and depression. The Cross reminds us of the Passion of our Lord, and by presenting to us His example, it encourages us to follow Him in struggle and sacrifice, being refreshed, assured, and comforted. In other words, we must experience what the Lord experienced during His Passion - being humiliated in a shameful manner. The Cross teaches us that through pain and suffering we shall see the fulfillment of our hopes: the heavenly inheritance and eternal glory.
As they who walk on a long and hard way and are bowed down by fatigue find great relief and strengthening under the cool shade of a leafy tree, so do we find comfort, refreshment, and rejuvenation under the Life-giving Cross, which our Fathers “planted” on this Sunday. Thus, we are fortified and enabled to continue our Lenten journey with a light step, rested and encouraged.
Or, as before the arrival of the king, his royal standards, trophies, and emblems of victory come in procession and then the king himself appears in a triumphant parade, jubilant and rejoicing in his victory and filling those under him with joy, so does the Feast of the Cross precede the coming of our King, Jesus Christ. It warns us that He is about to proclaim His victory over death and appear to us in the glory of the Resurrection. His Life-Giving Cross is His royal scepter, and by venerating it we are filled with joy, rendering Him glory. Therefore, we become ready to welcome our King, who shall manifestly triumph over the powers of darkness.
The present feast has been placed in the middle of Great Lent for another reason. The Fast can be likened to the spring of Marah whose waters the children of Israel encountered in the wilderness. This water was undrinkable due to its bitterness but became sweet when the Holy Prophet Moses dipped the wood into its depth. Likewise, the wood of the Cross sweetens the days of the Fast, which are bitter and often grievous because of our tears. Yet Christ comforts us during our course through the desert of the Fast, guiding and leading us by His hand to the spiritual Jerusalem on high by the power of His Resurrection.
Moreover, as the Holy Cross is called the Tree of Life, it is placed in the middle of the Fast, as the ancient tree of life was placed in the middle of the garden of Eden. By this, our Holy Fathers wished to remind us of Adam’s gluttony as well as the fact that through this Tree has condemnation been abolished. Therefore, if we bind ourselves to the Holy Cross, we shall never encounter death but shall inherit life eternal
- See more at: http://lent.goarch.org/sunday_of_the_cross/learn/#sthash.0mQIUujR.dpuf

The commemoration and ceremonies of the Third Sunday of Lent are closely parallel to the feasts of the Veneration of the Cross (September 14) and the Procession of the Cross (August 1). Not only does the Sunday of the Holy Cross prepare us for commemoration of the Crucifixion, but it also reminds us that the whole of Lent is a period when we are crucified with Christ.
As we have “crucified the flesh with its passions and desires” (Galatians 5:24), and will have mortified ourselves during these forty days of the Fast, the precious and life-giving Cross is now placed before us to refresh our souls and encourage us who may be filled with a sense of bitterness, resentment, and depression. The Cross reminds us of the Passion of our Lord, and by presenting to us His example, it encourages us to follow Him in struggle and sacrifice, being refreshed, assured, and comforted. In other words, we must experience what the Lord experienced during His Passion - being humiliated in a shameful manner. The Cross teaches us that through pain and suffering we shall see the fulfillment of our hopes: the heavenly inheritance and eternal glory.
As they who walk on a long and hard way and are bowed down by fatigue find great relief and strengthening under the cool shade of a leafy tree, so do we find comfort, refreshment, and rejuvenation under the Life-giving Cross, which our Fathers “planted” on this Sunday. Thus, we are fortified and enabled to continue our Lenten journey with a light step, rested and encouraged.
Or, as before the arrival of the king, his royal standards, trophies, and emblems of victory come in procession and then the king himself appears in a triumphant parade, jubilant and rejoicing in his victory and filling those under him with joy, so does the Feast of the Cross precede the coming of our King, Jesus Christ. It warns us that He is about to proclaim His victory over death and appear to us in the glory of the Resurrection. His Life-Giving Cross is His royal scepter, and by venerating it we are filled with joy, rendering Him glory. Therefore, we become ready to welcome our King, who shall manifestly triumph over the powers of darkness.
The present feast has been placed in the middle of Great Lent for another reason. The Fast can be likened to the spring of Marah whose waters the children of Israel encountered in the wilderness. This water was undrinkable due to its bitterness but became sweet when the Holy Prophet Moses dipped the wood into its depth. Likewise, the wood of the Cross sweetens the days of the Fast, which are bitter and often grievous because of our tears. Yet Christ comforts us during our course through the desert of the Fast, guiding and leading us by His hand to the spiritual Jerusalem on high by the power of His Resurrection.
Moreover, as the Holy Cross is called the Tree of Life, it is placed in the middle of the Fast, as the ancient tree of life was placed in the middle of the garden of Eden. By this, our Holy Fathers wished to remind us of Adam’s gluttony as well as the fact that through this Tree has condemnation been abolished. Therefore, if we bind ourselves to the Holy Cross, we shall never encounter death but shall inherit life eternal
- See more at: http://lent.goarch.org/sunday_of_the_cross/learn/#sthash.0mQIUujR.dpuf

Άγιος Ευφρόσυνος ο μάγειρας - Saint Euphrosynus the Cook, of Alexandria

                                                              22x30cm - 8,5x12inch
                                               Egg tempera and gold leaf 22k on background

+ Αγράμματος και αγροίκος χωρικός ο Όσιος Ευφρόσυνος σε ανδρική ηλικία εγκατέλειψε τον κόσμο και εισήλθε σε κοινόβιο, όπου εκάρη μοναχός. Περιφρονημένος από τους συμμοναστές του για την απαιδευσία και την απλοϊκότητά του, εγκολπώθηκε την ταπείνωση του Χρίστου και τους υπηρετούσε στην διακονία του μαγειρείου. Και καθώς πάντα ήταν κατάκαπνισμένος από την ανθρακιά και τις στάχτες, όλοι τον περιγελούσαν και τον ενέπαιζαν, άλλα και δαρμούς δεχόταν από τους αμελέστερους που έβρισκαν αφορμή την σιωπή και την ανεξικακία του. Αυτός όμως ο μακάριος με γενναιότητα καρδίας υπέμεινε τους εξευτελισμούς και τις ταπεινώσεις και άλλοτε μεν λουσμένος στον ιδρώτα, άλλοτε δε λαχανιασμένος και χαρούμενος, διήνυε εν τω κρύπτω το στάδιο των αρετών διαφεύγοντας την προσοχή των ανθρώπων.

Στο κοινόβιο εκείνο υπήρχε κάποιος ενάρετος ιερεύς, ο οποίος επί τρία χρόνια με νηστείες και προσευχές ικέτευε τον Θεό να του δείξει τα αγαθά, «ἃ ἡτοίμασεν ὁ Θεὸς τοῖς ἀγαπῶσιν αὐτόν» (Α’ Κορ. 2, 9). Μία νύκτα, ενώ κοιμόταν, αρπάχθηκε ο νους του στον παράδεισο, σε πάντερπνο και μυροβόλο κήπο γεμάτο πολυποίκιλα δένδρα, εύοσμα άνθη και διαυγέστατα τρεχούμενα νερά, που γλώσσα ανθρώπου δεν μπορεί να περιγράψει. Ενώ διαλογιζόταν τίνος άραγε να είναι ο θαυμάσιος εκείνος παράδεισος, βλέπει τον μάγειρα της μονής Ευφρόσυνο στο μέσον του κήπου να απολαμβάνει τα άρρητα αγαθά. Έκπληκτος τον ρώτησε πως βρέθηκε εκεί και αν αυτός ήταν ο τόπος που ετοίμασε ο Θεός για όσους τον αγαπούν. Ο Ευφρόσυνος του είπε: «Εγώ μεν, τίμιε πάτερ, όπως γνωρίζεις, δεν ξεύρω γράμματα - από σας ακούω αυτά που λέγει ο Απόστολος. Επειδή όμως ελάχιστα βιάσαμε τον εαυτό μας, βλέπομε ένα μέρος από αυτά που ο Θεός ετοίμασε για όσους τον αγαπούν διότι άνθρωπος που φορεί σάρκα δεν θα αντέξει να δει περισσότερα». Ο ιερεύς τον ρώτησε αν είχε έλθει και άλλη φορά - ο Ευφρόσυνος του απάντησε: «Με την χάρη του θεού εδώ μένω πάντοτε και είμαι φύλακας του κήπου». Τότε ο ιερεύς του έδειξε τρία ωραιότατα μεγάλα μήλα και τον ερώτησε αν είχε εξουσία να του τα δώσει. Ο Ευφρόσυνος τα έκοψε αμέσως και του τα έβαλε στο ράσο.

Την ώρα εκείνη κτύπησε το σήμαντρο για την ακολουθία του όρθρου. Ο ιερεύς, αναπηδώντας από το κλινάρι του, νόμιζε πως είχε δει όνειρο και εξεπλάγη όταν μέσα στο ράσο του βρήκε τους τρεις παραδείσιους καρπούς. Στον ναό είδε τον Ευφρόσυνο να στέκεται όπως πάντα στο στασίδι του. Πέφτοντας στα πόδια τον εκλιπαρούσε να του πει που βρισκόταν εκείνη την νύκτα. «Εκεί ήμουν, πάτερ», του απάντησε, «όπου με βρήκες». «Και τι μου έδωσες, δούλε τού Θεού; πες μου», ρώτησε πάλι ο ιερεύς. «Τρία μήλα ζήτησες και σού τα έδωσα», του αποκρίθηκε με ταπείνωση ο μάγειρας. Ο ιερεύς του έβαλε μετάνοια και πήγε στην θέση του. Μετά την απόλυση έφερε από το κελλί του τα τρία μήλα, τα έδειξε στους αδελφούς και διηγήθηκε όσα συνέβησαν την νύκτα. Εκείνοι θαύμασαν και δόξασαν τον Θεό. Έπειτα τα κατατεμάχισαν και τα έβαλαν σε δίσκο. Όσοι μετέλαβαν από την ευλογία τού δεσποτικού κήπου θεραπεύθηκαν από κάθε ασθένεια.

Ο δε μακάριος Ευφρόσυνος, την ώρα που οι μοναχοί άκουγαν προσεκτικά την διήγηση του ιερέως, άνοιξε την πλάγια θύρα της εκκλησίας και, φεύγοντας την ανθρώπινη δόξα, απομακρύνθηκε από την μονή και δεν φάνηκε ποτέ πιά.


Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Ταπεινώσει καρδίας Πάτερ Εὐφρόσυνε, τῷ μαγειρείῳ προσφέρων διακονίαν τὴν σήν, ἐπληρώθης ἀληθῶς Ἁγίου Πνεύματος· ὅθεν ἐγνώρισεν ἡμῖν, τὴν σὴν δόξαν ὁ Θεός, δι’ ἱερέως ὁσίου· ἧς καὶ ἡμᾶς θεοφόρε, μετόχους δεῖξον ταῖς πρεσβείαις σου.
-----------------------------------------------------------------

+ Saint Euphrosynus the Cook was from one of the Palestinian monasteries, and his obedience was to work in the kitchen as a cook. Toiling away for the brethren, St Euphrosynus did not absent himself from thought about God, but rather dwelt in prayer and fasting. He remembered always that obedience is the first duty of a monk, and therefore he was obedient to the elder brethren.
The patience of the saint was amazing: they often reproached him, but he made no complaint and endured every unpleasantness. St Euphrosynus pleased the Lord by his inner virtue which he concealed from people, and the Lord Himself revealed to the monastic brethren the spiritual heights of their unassuming fellow-monk.
One of the priests of the monastery prayed and asked the Lord to show him the blessings prepared for the righteous in the age to come. The priest saw in a dream what Paradise is like, and he contemplated its inexplicable beauty with fear and with joy.
He also saw there a monk of his monastery, the cook Euphrosynus. Amazed at this encounter, the presbyter asked Euphrosynus, how he came to be there. The saint answered that he was in Paradise through the great mercy of God. The priest again asked whether Euphrosynus would be able to give him something from the surrounding beauty. St Euphrosynus suggested to the priest to take whatever he wished, and so the priest pointed to three luscious apples growing in the garden of Paradise. The monk picked the three apples, wrapped them in a cloth, and gave them to his companion.
When he awoke in the early morning, the priest thought the vision a dream, but suddenly he noticed next to him the cloth with the fruit of Paradise wrapped in it, and emitting a wondrous fragrance. The priest, found St Euphrosynus in church and asked him under oath where he was the night before. The saint answered that he was where the priest also was. Then the monk said that the Lord, in fulfilling the prayer of the priest, had shown him Paradise and had bestown the fruit of Paradise through him, “ the lowly and unworthy servant of God, Euphrosynus.”
The priest related everything to the monastery brethren, pointing out the spiritual loftiness of Euphrosynus in pleasing God, and he pointed to the fragrant paradaisical fruit. Deeply affected by what they heard, the monks went to the kitchen, in order to pay respect to St Euphrosynus, but they did not find him there. Fleeing human glory, the monk had left the monastery. The place where he concealed himself remained unknown, but the monks always remembered that their monastic brother St Euphrosynus had come upon Paradise, and that they in being saved, through the mercy of God would meet him there. They reverently kept and distributed pieces of the apples from Paradise for blessing and for healing.

Troparion — Tone 4
You lived in great humility, / In labors of asceticism and in purity of soul, / O righteous Euphrosynos, / By a mystical vision you demonstrated the Heavenly joy which you had found. / Therefore make us worthy to be partakers of your intercessions.